Wat speelde er?
Deze zaak bij de kantonrechter Roermond van 5 september 2022 ( link) betreft een werknemer die sinds 2003 bij werkgever in dienst is getreden als schilder. In 2019 heeft werknemer aan werkgever gevraagd om een dag minder te werken in verband met toenemende schouderklachten. Hoewel werkgever hiermee instemde, is de ingangsdatum tot driemaal toe eenzijdig door werkgever gewijzigd. Uiteindelijk meldt werknemer zich later datzelfde jaar ziek. Door de bedrijfsarts wordt in 2020 geoordeeld dat werknemer niet inzetbaar is voor eigen of aangepast werk. In januari en februari 2020 wordt werknemer een voorstel tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst gedaan. Werknemer is ondertussen nog steeds ziek. Later dat jaar wordt door de werkgever een detective ingeschakeld die werknemer rondom zijn eigen woning observeert. Naar aanleiding van deze observaties krijgt werknemer een officiële waarschuwing. Eind 2020 concludeert de bedrijfsarts dat sprake is van zowel arbeidsbeperkingen, als een ernstig arbeidsconflict. Hierna wordt een poging gedaan tot re-integratie in het tweede spoor en mediation. Uiteindelijk gaat werknemer in 2022 ziek uit dienst.

Kantonrechter
In de procedure bij de kantonrechter verzoekt werknemer een billijke vergoeding ter hoogte van meer dan €100.000,- wegens ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van werkgever. Daarnaast vordert werknemer een immateriële schadevergoeding van €25.000,-.

De kantonrechter is van mening dat inderdaad sprake is van ernstig verwijtbaar handelen van werkgever. Hiertoe worden meerdere omstandigheden ter onderbouwing genoemd.

Zo had werkgever adequater moeten reageren op het verzoek van werknemer om minder te werken in verband met toenemende lichamelijke klachten. Daarnaast heeft werkgever ondanks het advies van de bedrijfsarts voor lange tijd geen mediation geïnitieerd. Ook heeft werkgever aangedrongen tot werkhervatting en ontslag, wat de psychische situatie van werknemer alleen maar verergerde.

Verder speelde hier het inschakelen van de bedrijfsrecherche een belangrijke rol. Werkgever heeft naar aanleiding van geruchten van collega’s dat werknemer thuis aan het werk zou zijn de bedrijfsrecherche ingeschakeld. De kantonrechter benadrukt dat de inzet van een recherchebureau een vergaand middel is dat niet lichtvaardig ingezet mag worden. Uitgangspunt daarbij is dat het controleren van een werknemer buiten zijn medeweten door een recherchebureau alleen dan aanvaardbaar is, wanneer sprake is van zeer bijzondere omstandigheden waarbij tegen de werknemer ernstige verdenkingen zijn gerezen ter zake van ernstige overtredingen, die een onderzoek buiten de werknemer om noodzakelijk maken. Daarvan is volgens kantonrechter hier geen sprake en de kantonrechter acht de inzet van een recherchebureau dan ook volstrekt buitenproportioneel. De inzet van dit middel brengt per definitie een ernstige inbreuk mee op de persoonlijke levenssfeer van de betrokken werknemer.

Alle omstandigheden tezamen maken dat werkgever een ernstig verwijt kan worden gemaakt voor wat betreft het ontstaan en het voortduren van de medische klachten van werknemer die uiteindelijk tot opzegging van de arbeidsovereenkomst hebben geleid. De kantonrechter stelt de billijke vergoeding vast op een bedrag van €55.000,-. Daarbij rekent de kantonrechter het prematuur inschakelen van recherchebureau werkgever in ernstige mate aan.

Beschouwing
In deze zaak wordt de werkgever duidelijk door de kantonrechter op de vingers getikt voor het prematuur inschakelen van de bedrijfsrecherche. Geruchten dat een werknemer thuis aan het werk is tijdens zijn ziekte, maken niet dat zonder meer de recherche mag worden ingeschakeld. Er dient sprake te zijn van ernstige verdenkingen ter zake van ernstige overtredingen. Hiervan was in dit geval geen sprake, met een hoge billijke vergoeding als gevolg. Werkgevers dienen dan ook bedachtzaam te zijn bij het inschakelen van de bedrijfsrecherche, al helemaal tijdens ziekte.

Auteur: Rachel van der Horst