De FNV is een procedure tegen Uber gestart waarin zij Uber aanspreekt op het naleven van de CAO Taxivervoer. Volgens de FNV zijn de chauffeurs werkzaam op basis van een arbeidsovereenkomst, omdat voldaan is aan de vereisten arbeid, loon en gezag. Dit zou betekenen dat Uber de werkgever is en dat de algemeen verbindend verklaarde cao Taxivervoer van toepassing is.

De FNV voert daartoe de volgende argumenten aan:

• Uber organiseert vervoersdiensten tot in detail en brengt niet enkel en alleen vraag en aanbod bij elkaar.
• Uber selecteert de chauffeurs en auto’s.
• De tarieven worden eenzijdig vastgesteld en Uber stemt het aanbod van taxi’s af op de lokale vraag.
• Er wordt gestuurd op het gedrag van de chauffeurs met voorschriften en regelingen, ratings, gedifferentieerde tarieven, waarschuwingen en blokkades van de app.
• Uber bepaalt de voorwaarden die van toepassing zijn tussen de chauffeur en de klant.
• De chauffeurs moeten de werkzaamheden persoonlijk verrichten.
• Uber beslist over een oplossing als tussen de chauffeur en de klant onenigheid bestaat over de ritprijs.
• De rit van de klant wordt gefactureerd door Uber en de klant betaalt aan Uber.
• Uber pretendeert een vervoersdienst te zijn.
• De chauffeurs kunnen niet worden aangemerkt als ondernemers omdat van het daadwerkelijk maken van eigen keuzes geen sprake is. Volgens de FNV hebben veel chauffeurs zich uitsluitend bij de KvK aangemeld zodat zij voor Uber werkzaam kunnen zijn.

Uber is van oordeel dat de chauffeurs geen werknemer zijn en dus niet werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst. Daarbij spelen volgens Uber de volgende argumenten een rol.

• Uber is geen werkgever maar een technologiebedrijf.
• Uber runt een platform waarop gebruikers met elkaar in contact komen en overeenkomsten met elkaar aangaan.
• Uber beschikt enkel en alleen over ICT-systemen en programma’s die gebruikers helpen.
• Chauffeurswerk behoort niet tot de kernactiviteit van Uber.
• Uber is opdrachtnemer van de chauffeurs die tegen betaling toegang krijgen tot de Uberapp en daarmee van Uber een dienst geleverd krijgen.
• De chauffeurs ontvangen geen loon. Uber stuurt de vergoeding van de klant slechts door aan de chauffeur.
• Chauffeurs mogen zelf weten wanneer zij werken, mogen onbeperkt ritten weigeren en annuleren.
• Chauffeurs moeten beschikken over een KvK-inschrijving.
• Volgens Uber geldt voor de vraag of een chauffeur werknemer is een individuele toetsing en kan een groep van meer dan 10.000 chauffeurs niet in één keer als werknemer worden aangemerkt.

Volgens de kantonrechter is een individuele toetsing niet nodig en kan op basis van algemene kenmerken een oordeel worden gevergd. Om deze reden staat de kantonrechter stil bij de voorwaarden arbeid, loon en gezagsverhouding.

Er bestaat voor de kantonrechter geen twijfel dat de chauffeurs arbeid voor Uber verrichten. De chauffeurs vervoeren klanten voor Uber. Dat Uber slechts een technologiebedrijf zou zijn en een platform runt volgt de kantonrechter niet. Uit het feit dat de chauffeurs akkoord moeten gaan met de voorwaarden van Uber volgt dat zij met Uber een overeenkomst aangaan om vervoersdiensten te verrichten. De vervoersdiensten zijn de kernactiviteiten van het verdienmodel van Uber. Dat de chauffeurs een abonnement moeten afnemen op de Uberapp en dat de chauffeurs 25% van de ritprijs betalen voor het gebruik van de App maakt dit niet anders. De kantonrechter oordeelt verder dat de chauffeurs de arbeid persoonlijk moet verrichten omdat een chauffeur wettelijk verplicht is te beschikken over vergunningen en zich daarom niet zomaar kan laten vervangen. Wat betreft loon stelt de kantonrechter dat de ritprijs de beloning vormt voor het vervoeren van klanten.

Daarna staat de kantonrechter stil bij de moderne gezagsverhouding. In de hedendaagse, door technologie beheerste tijd heeft criterium ‘gezag’ een meer indirect (digitaal) controlerende invulling gekregen, aldus de kantonrechter.

Chauffeurs moeten akkoord gaan met de voorwaarden van de Uberapp, anders is deze app niet te gebruiken. Daarbij bepaalt eenzijdig Uber onder welke voorwaarden de chauffeurs werken. De chauffeurs kunnen deze voorwaarden niet weigeren. De algoritme van Uber bepaalt op welke wijze ritten worden verdeeld en welke prioriteiten worden gesteld. De chauffeurs kunnen niet alleen de ritten accepteren die het meeste opleveren en de Uberapp bepaalt welke chauffeur als eerste een rit aangeboden krijgt. Eveneens hebben de chauffeurs geen invloed op de prijs nu Uber de tarieven vaststelt.

Ook zorgt de Uberapp voor een disciplinerende en instruerende werking. De chauffeurs worden beoordeeld aan de hand van een rating. Deze rating heeft weer invloed op het hebben van toegang op het platform en het aanbod van ritten (slechte ritten kan een verwijdering betekenen en een goede rating levert (financiële) voordelen op). Vervolgens gaat de kantonrechter in op het feit dat hoewel een chauffeur een geaccepteerde rit mag annuleren en ritten kan weigeren dit regelmatig leidt tot uitsluiting van het gebruik van de Uberapp dan wel dat de chauffeur wordt uitgelogd. Het is bovendien juist Uber die eenzijdig beslist bij klachten van een klant. De kantonrechter acht de ondernemingsvrijheid van de chauffeurs dan ook afwezig. Zodra de chauffeur gebruik maakt van de Uberapp dan valt de chauffeur onder het “moderne werkgeversgezag” van Uber.

De kantonrechter oordeelt dat partijen slechts op papier zijn overeengekomen dat de chauffeurs als zelfstandig ondernemer werkzaam zijn. Daarbij geldt dat ‘wezen’ voor schijn’ moet. Dat een aantal van de chauffeurs daadwerkelijk de bedoeling hadden om zelfstandige te zijn, kan weliswaar het geval zijn maar in de gegeven omstandigheden moet die bedoeling worden gerelativeerd. Deze wens zal er voornamelijk zijn om voor Uber (de sterkere partij) werkzaam te zijn.

Kortom: de chauffeurs zijn in dienst bij Uber.

Heeft u als werkgever of werknemer vragen over de vraag of sprake is van een arbeidsovereenkomst en de verstrekkende gevolgen daarvan? Neem contact met ons op.

Lees hier de uitspraak.

Auteur: Saffira van Wijk