Het gerechtshof Amsterdam heeft in maart een opmerkelijk arrest gewezen inzake het ontslag op staande voet. Het hof oordeelt – anders dan de kantonrechter – dat geen sprake is van een dringende reden voor ontslag op staande voet. Uit de ontslagbrief blijkt dat de werkgever 16 redenen ten grondslag heeft gelegd aan het ontslag op staande voet, maar de werkgever heeft niet kunnen concretiseren welke gedragingen van de werknemer nou precies hebben geleid tot het ontslag op staande voet. Wat was hier aan de hand?

VCKG (Van Caem Klerks Group) is een internationale onderneming die actief is in de zogenoemde parallel handel in luxe producten. De werknemer was sinds 1 januari 2018 als CEO werkzaam. Op 3 september 2020 is de CEO op staande voet ontslagen. In de ontslagbrief worden de volgende ontslagredenen genoemd¹:

‘Op 1 september 2020 (...) ontvingen wij documenten van het onafhankelijke forensisch accountants- en onderzoeksbureau Integis over u. Wij zijn geschokt en uiterst teleurgesteld door het volledige en volslagen gebrek aan respect voor onze waarden, mensen en overeenkomsten dat uit deze documenten blijkt.

1) verschillende facturen voor aanzienlijke bedragen die door uw bedrijf SG Yard Line Ltd aan derden zijn uitgeschreven voor dranktransacties, hetgeen een duidelijke schending van verschillende verplichtingen inhoudt;
2) mededelingen met betrekking tot nevenactiviteiten in mondmaskers en andere medische benodigdheden. In deze mededelingen verdelen u en anderen de winst daarvan, waarbij u de Groep willens en wetens en heimelijk deze zakelijke mogelijkheid ontneemt - willens en wetens handelend tegen de uitdrukkelijke wens van de Groep om deze bedrijfstak te onderzoeken, in strijd met de exclusiviteit van dienstverlening enz. enz. waartoe u verplicht bent;
3) mededelingen met betrekking tot andere ongeoorloofde winstdelingsregelingen;
4) dat u zeer vertrouwelijke (aandeelhouders)informatie deelde met werknemers en andere derden;
5) bewijzen waaruit blijkt dat u, samen met anderen, opzettelijk onrendabele transacties voor de Groep hebt uitgevoerd, toegestaan of ondersteund;
6) geen e-mails of ander bewijsmateriaal ter ondersteuning van uw bewering dat u toestemming hebt gekregen om SG Yard Line te gebruiken als kopende vennootschap voor transacties met Pan African Sea Ventures;
7) bewijs dat u hebt gehandeld of samengespannen met (voormalige) werknemers tegen de Groep en haar aandeelhouders en ander gedrag dat niet loyaal is aan de Groep en haar activiteiten;
8) bewijs dat u hebt getracht een pact te sluiten tegen de Groep / samen met een belangrijke zakenrelatie;
9) verontrustend onethisch gedrag - een aanhoudend feest van prostitutie (overvloedig aanwezig in appchats over zakelijke transacties);
10) een stroom van denigrerende berichten, waarin [X] en [B] op de meest onaangename en onbetamelijke wijze worden afgeschilderd, en waarin zelfs wordt gedreigd [X] te vernietigen;
11) een groot aantal giftige antisemitische uitbarstingen van de ergst mogelijke soort, waarbij zelfs de holocaust werd verheerlijkt;
12) een deel van dit antisemitisme rechtstreeks en persoonlijk gericht tegen belangrijke zakenrelaties van de Groep;
13) overvloedige andere racistische opmerkingen en gedragingen;
14) een stroom van zeer vrouwonvriendelijke opmerkingen en grappen, gericht tegen vrouwelijk personeel en anderen;
15) een onveilige werkomgeving en -cultuur, door u gesteund, die de Groep en haar belangen ondermijnen;
16) een algemeen vertoon van gebrek aan respect voor en haat tegen de westerse burgermaatschappij, en haar wetten, waarden en instellingen.

Voor de onderbouwing van deze redenen wordt per verwijt in een voetnoot verwezen naar verschillende documenten en Whatsappberichten. Volgens het Hof is dit echter onvoldoende. VCKG concretiseert namelijk niet welke gedragingen van de werknemer nu precies hebben geleid tot het ontslag op staande voet. De opgevoerde redenen blijven allemaal steken in algemene verwijten. Op deze wijze heeft VCKG niet voldaan aan de mededelingseis van artikel 7:677 BW, aangezien het voor de werknemer niet onmiddellijk duidelijk was en kon zijn waarom hij op staande voet werd ontslagen. Daar komt nog bij dat het onderzoek van Integis, dat aan het eerste verwijt ten grondslag is gelegd, volgens het Hof onvolledig is. Het onderzoek werd op 25 augustus 2020 aangekondigd, maar uit de e-mail van 29 augustus 2020 bleek dat het onderzoek nog niet was aangevangen. Hoe konden de resultaten daarvan dan op 1 september 2020 toen het ontslag werd gegeven al bekend zijn? Van hoor- en wederhoor en dus van een deugdelijk onderzoek is geen sprake geweest.

Het ontslag wordt dan ook vernietigd. De werknemer heeft daarom recht op een gefixeerde schadevergoeding (de niet in acht genomen opzegtermijn van zes maanden à € 67.497,18 bruto), een transitievergoeding (€ 42.540,83 bruto), de contractuele beëindigingsvergoeding (€ 116.045,88 bruto) en een billijke vergoeding (€ 56.247,65 bruto, namelijk het inkomensverlies over vijf maanden). Ook de bij de werknemer ingehouden onderzoekskosten van €16.667,- zullen moeten worden terugbetaald.

Beschouwing
Een ontslag op staande voet heeft vergaande consequenties voor de werknemer (de uitbetaling van het loon stopt per direct en de werknemer heeft vaak geen recht op een uitkering). Aan de mededeling van de dringende reden worden dan ook strenge eisen gesteld. De dringende reden moet zo worden meegedeeld dat het de andere partij onmiddellijk duidelijk is waarom op staande voet wordt opgezegd. Een werkgever kan hiermee niet volstaan met algemene termen: het moet voor de werknemer duidelijk zijn waarom hij nu wordt ontslagen en deze verwijten moeten zo gedetailleerd mogelijk worden vermeld. Als het ontslag immers wordt vernietigd, dan kunnen de gevolgen voor de werkgever zeer groot zijn.

Heeft u nog vragen over dit arrest of over een voorgenomen ontslag op staande voet? Neem gerust contact met mij op.

Auteur: Maud de Bruijn

¹ De brief is in het Engels en de ontslaggronden zijn door mij vertaald.