In de uitspraak van de rechtbank Overijssel van 27 januari 2022 wordt de arbeidsovereenkomst van een ambtenaar ontbonden vanwege het onrechtmatig registreren van ritten. In deze signalering leg ik uit waarom.

Feiten en omstandigheden
De werknemer is op 31 augustus 1987 in dienst getreden bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (hierna: NVWA) laatstelijk in de functie van inspecteur. De werknemer is daarmee ook een ambtenaar in de zin van de Ambtenarenwet. In december 2020 is bij de toenmalige teamleider van de werknemer twijfel ontstaan over de rechtmatigheid van de door de werknemer ingediende declaraties. De teamleider heeft al eerder lunch- en dinerdeclaraties van de werknemer moeten afkeuren. Hierdoor is de teamleider de andere ingediende declaraties en de rittenadministratie van de werknemer gaan controleren. Op basis van de uitkomsten van steekproeven en verklaringen van de werknemer daaromtrent is het vermoeden van een integriteitsschending ontstaan.

Op 1 april 2021 is een nader feitenonderzoek gestart naar de aard en de omvang van de mogelijke onregelmatigheden in de declaraties en de rittenregistratie van de werknemer. De NVWA had meer specifiek het vermoeden dat de werknemer verschillende declaraties heeft ingediend zonder dat hij daar recht op had en onterecht ritten heeft geregistreerd. De werknemer is in het kader van dit onderzoek meermaals gehoord en de werknemer heeft een verklaring afgelegd.

De uitkomst van voornoemd onderzoek was voor de NVWA aanleiding om een vervolgonderzoek naar het declaratiegedrag van de werknemer over een langere periode in te stellen. De NVWA heeft de werknemer gedurende het vervolgonderzoek geschorst. De werknemer is in het kader van het vervolgonderzoek tevens gehoord. De NVWA heeft naar aanleiding van de uitkomsten van het onderzoek een ontbindingsverzoek bij de rechtbank ingediend.

De rechtbank
De NVWA heeft ontbinding van de arbeidsovereenkomst verzocht vanwege ernstig verwijtbaar handelen van de werknemer (de e-grond). Tussen partijen staat vast dat de werknemer bij het declareren van de zakelijke ritten zich niet altijd aan de regels heeft gehouden. De kernvraag in deze procedure ziet op welke omvang dit had. De werknemer stelt dat het gaat om kleine vergissingen, maar volgens de NVWA gebeurde dit stelselmatig.

De werknemer heeft in de onderzochte periode zo’n 1600 zakelijke kilometers tijdens piketdiensten geregistreerd. In het onderzoek is naar voren gekomen dat de werknemer tijdens deze piketdiensten helemaal niet werd opgeroepen. Volgens de werknemer mocht hij de ritten als zakelijk noteren. Tijdens een piketdienst was hij namelijk oproepbaar waardoor hij altijd zijn auto bij zich moest hebben. De kantonrechter volgt deze redenering niet. Het enkele gegeven dat een rit op een piketdag plaatsvindt, betekent niet dat die rit vanwege het piket plaatsvindt. Daarnaast heeft de werknemer zo’n 2000 kilometers gedeclareerd in verband met marktverkenning en/of observaties terwijl dit niet tot zijn werkzaamheden behoorde. Bovendien komt uit de stukken een grote reeks aan ‘kleine ritten’ naar voren binnen de woonplaats van de werknemer, waar hij geen eenduidige verklaring voor heeft. Tot slot blijft een groot aantal ritten door de werknemer geheel onverantwoord.

De kantonrechter komt gelet op het voorgaande tot de conclusie dat de werknemer zich veelvuldig, langdurig en tegen beter weten in schuldig heeft gemaakt aan het ten onrechte opvoeren van zakelijke ritten en daarmee vergoedingen heeft ontvangen waar hij geen recht op had. Dit levert volgens de kantonrechter een integriteitsschending op die de gevraagde ontbinding wegens ernstig verwijtbaar handelen rechtvaardigt. De lat voor ernstig verwijtbaar handelen ligt hoog, zeker wanneer sprake is van een langdurig dienstverband met goed functioneren van de werknemer. Daar staat tegenover dat in dit geval geen sprake is van een kleine vergissing of een incidentele misstap. Van een werknemer bij de NVWA wordt verwacht dat hij zich als goed ambtenaar gedraagt. De arbeidsovereenkomst van de werknemer werd dus ontbonden wegens ernstig verwijtbaar handelen.

Beschouwing
Van een ambtenaar wordt verwacht dat hij zich als goed ambtenaar gedraagt en zorgvuldig omgaat met zijn declaraties en rittenregistraties. Laat de ambtenaar dit na, dan kan dat reden zijn voor ontslag. Ons kantoor is gespecialiseerd in het verrichten van integriteitsonderzoeken. Heeft u het vermoeden dat uw werknemer een integriteitsschendig heeft begaan en wil u dit laten onderzoeken, neem dan vooral contact met ons op!

Auteur: Emma Eijkelenboom