In het arrest van het Gerechtshof Amsterdam van 5 juli 2022 (link) wordt aan de hand van een sprekende casuïstiek de vraag of, en zo ja wanneer een werkgever aansprakelijk kan zijn voor een door een werknemer geleden schade.

Wat was er aan de hand?
Een allround installatiemonteur¹ die sinds 2009 in dienst was bij de werkgever heeft zich op 2 april 2010 ziek gemeld vanwege psychische klachten. In het bericht van de Arbodienst over de reden van het verzuim wordt vermeld: “Geen ongeval, wel arb. geb.” en dat de werknemer overspannen is. De werknemer hersteld tot een tweede ziekmelding op 3 mei 2010 vanwege rugklachten plaatsvindt. In de periode na de ziekmelding vinden gesprekken plaats over werkhervatting, re-integratie en uiteindelijk de mededeling dat de bepaalde tijd arbeidsovereenkomst afloopt op 4 juli 2010 en niet wordt verlengd. Op 29 mei 2010 heeft de werknemer de werkgever op grond van artikel 7:658 BW aansprakelijk gesteld voor de schade als gevolg van een bedrijfsongeval op 18 maart 2010. De werkgever wees de aansprakelijkheid af waarop de werknemer een procedure is gestart.

Kantonrechter
De kantonrechter heeft de vraag of de werknemer op 18 maart 2010 in de uitoefening van zijn werkzaamheden een bedrijfsongeval heeft gehad in het midden gelaten. De werkgever heeft namelijk voldoende onderbouwd, althans de werknemer heeft onvoldoende gesteld dat dit niet zo is, dat zij aan haar zorgplicht heeft voldaan. Er is bij de werkgever veel aandacht voor veiligheid en het geven van instructies en waarschuwingen. Na een langdurig audit-traject is zij VCA-gecertificeerd. Nieuwe werknemers worden zorgvuldig ingewerkt en voorgelicht. Daarbij hoort de bespreking en overhandiging van VGM-voorschriften. Ook ziet de werkgever toe op de naleving van de veiligheidsvoorschriften, waaronder het plaatsen van pionnen bij tegels die zijn gelift, en waarschuwt zij voor valgevaar. De werknemer was ook niet onervaren en hij was bekend met de gaten in de vloer, dat bij de gaten pionnen werden geplaatst en dat aan hem was uitgelegd welke werkzaamheden moesten worden uitgevoerd. Hij kon en behoorde dan ook rekening te houden met de gaten in de vloer en van hem mocht de nodige oplettendheid en voorzichtigheid worden verwacht. Verder is niet gebleken dat de werkgever onvoldoende heeft gedaan om te voorkomen dat iemand in het gat van een gelifte vloertegel kon stappen. Wat had de werkgever dus nog meer kunnen doen?

Gerechtshof
In hoger beroep bevestigt het Hof het oordeel van de kantonrechter en besteedt daarnaast wel ook aandacht aan de vraag of de werknemer schade heeft geleden in de uitoefening van de werkzaamheden. Het uitgangspunt hierbij is dat de werknemer dit moet stellen en zo nodig moet bewijzen. De werknemer stelt achterover uit een patchkast te zijn gevallen en in een gat van ongeveer een meter diep terecht is gekomen, maar hij heeft dit niet voldoende aannemelijk gemaakt. De werknemer heeft wel twee verklaringen van collega’s overgelegd, maar het Hof houdt er rekening mee dat de werknemer één van de collega’s heeft verzocht een onware verklaring af te leggen. Verder geldt dat er op of kort na 18 maart 2010 geen melding is gemaakt van de val bij collega’s of de leidinggevende van werknemer. Ook tijdens (functionerings)gesprekken nadien is dit niet ter sprake gekomen. De eerste ziekmelding van 2 april 2010 is vanwege psychische klachten en niet vanwege (rug)klachten van een val. Gezien de gestelde ernst van de klachten als gevolg van de val ligt het niet voor de hand dat de werknemer gedurende zes weken na 18 maart 2010 helemaal geen melding maakt van de val. De vorderingen worden dus (terecht) afgewezen).

Beschouwing
In dit arrest wordt aan de hand van de klassieke regels van de stelplicht en bewijslast maar weer eens uiteengezet wanneer een werkgever aansprakelijk kan zijn voor door een werknemer geleden schade. De lat voor een werknemer ligt hierbij vaak laag: als de werknemer kan aantonen dat hij tijdens de uitoefening van zijn werkzaamheden schade heeft opgelopen, heeft hij aan zijn stelplicht voldaan. Een rapport van de Arbeidsinspectie, verklaringen van collega’s en/of een rapportage van de huisarts zijn daarbij vaak voldoende. Het is vervolgens aan de werkgever om te stellen dat hij aan zijn zorgplicht heeft voldaan. En dit is vaak een lastigere hobbel om te nemen.

Bij het geven van een oordeel over een zaak wordt vaak voor de snelste weg naar de uitgang gekozen: als een kwestie is verjaard, dan kan bij de beoordeling worden volstaan met een bespreking hiervan en hoeft op de inhoudelijke stellingen en verweren van een zaak vervolgens niet te worden ingegaan. Dat had het Hof in deze kwestie ook kunnen doen, maar het Hof er voor heeft gekozen om ook de hoofdvraag van artikel 7:658 BW te beantwoorden. En daaruit volgt dat de grieven van de werknemer linksom of rechtsom geen kans van slagen hebben gehad.

Heeft u een vraag over werkgeversaansprakelijkheid? Laat het mij gerust weten.

Auteur: Maud de Bruijn

¹ De werkzaamheden bestonden met name uit het verhelpen van storingen en het verrichten van inventarisatiewerkzaamheden in datacentra. Vanaf 2010 is de werknemer ingezet voor werkzaamheden in een datacenter van Global Switch.